"Echte aanrader. Elke aflevering een verrassing" - Trouw"Zoveel maakplezier, zo knap gemonteerd." - Campus"True crime avant la lettre. Een muzikale geschiedenis-podcast zoals je die nog nooit gehoord hebt." - VPRO"Geweldig. Wat een feest."
- NPO Radio 1, Langs de lijn e.o.

Lagelieder, hoe verhalen blijven doorzingen. Luister op Spotify, Apple, Google podcast en alles.

• Spotify
• Apple Podcasts
• Google Podcasts
• Feed

#1. Kop van romp

Volgens een liedje uit Leiden heeft een dienstmeid een dief onthoofd. Is dit écht gebeurd? Hoe langer we zoeken, hoe waargebeurder het wordt. En blijkt er op veel meer plekken flink met de bijl te zijn gezwaaid.

• Luister op Spotify, Apple, Google podcast en alles.
• Het originele lied en info op de Liederenbank

Extra info

De zanger uit de opname is Wouter Bodrij (1904 - 1988). Hij kwam uit een groot Leids gezin met meer dan elf kinderen. Hij was blikslager en werkte in een conservenfabriek. Hij leerde de vele liederen die hij kende van zijn ouders en grootmoeder, buurtbewoners, kennissen en straatzangers. In het boek van zijn hand 'Een stem uit de achterbuurt' (ca. 1981) vertelde hij over zijn jeugdherinneringen in Leiden. Hierin vertelt hij ook over het lied 'Het was op een zaterdagavondje laat'.• Het repertoire van Wout op de Liederenbank
• Interview met Jan Bodrij, de zoon van Wout

Oorsprong

Het lied 'Het was op een zaterdagavondje laat' en varianten zijn zeer waarschijnlijk mutaties van de middeleeuwse ballade 'Heer Halewijn'.De verleidelijke Halewijn lokt jonge vrouwen naar het bos, die nooit meer terugkeren. Ook een slimme prinses wil naar hem toe. Je raadt het al, met een list weet ze Halewijn te onthoofden ('want maagdenbloed dat spreidt zo breed')
De koning is blij dat zijn dochter levend teruggekomen is. Er is een feestmaal, met het afgehakte hoofd op tafel.Het lied is op band gezet door onder andere folkgroepen RUM en Fungus, maar is ook dankbaar materiaal voor meerdere metalversies en zelfs een opera.

In deze aflevering: José Zweekhorst, Jan de Geus van het Jordan MLU, Slagerij de Molen te Utrecht, Lisa Lucassen, verhaalhulplijn Theo Meder en liedhulplijn Martine de Bruin.Doorgevers: Richard den Haring, Marco Raaphorst en Corinne Heyrman.Hartelijk dank: Alka Swart en Henka Heemskerk, Erfgoed Leiden, de Siebel en alle bloemrijke figuren aan de Keizersgracht.

#2. Drie broeders

Een pastoor uit Deurne zingt een behoorlijk raar liedje. We gaan op pad door Brabant en belanden via de kerk in de nogal rekbare wereld van de sprookjes. Ga naar afl 2 >>

#2. Drie broeders

Op pad door Brabant. Via de kerk belanden we in de Efteling en de nogal rekbare wereld van de sprookjes. En dat door een raar oud liedje van een pastoor uit Deurne.• Luister op Spotify, Apple, Google podcast en alles.
• Het originele lied en info op de Liederenbank

Sprookjes

De officiële verzameling van de gebroeders Grimm telt 200 exemplaren. Net als vele andere sprookjes is ook KHM138 (oftewel het leugensprookje Knoest en zijn drie zonen) niet in ons collectief geheugen terecht gekomen.In de verzameling van Grimm staan ook enkele sprookjes die honderd jaar eerder al door Moeder de Gans (Charles Perrault) waren opgetekend. In de versie van Perrault overleeft Doornroosje het ter nauwernood. De moeder van de prins wil Doornroosje namelijk opeten. En in Roodkapje is het 'opeten' wel héél duidelijk een allegorie op de puberteit en het verlies van onschuld. Die versie is dan ook niet terug te vinden in de Efteling.

(Nep-)latijn

Het bekendste nep-latijn is wellicht het Lorem Ipsum, gebruikt als tijdelijke tekstvulling in de grafische industrie. Een tekst die teruggaat tot een letterzetter rond 1500. De oorsprong zijn secties van Cicero uit 45 voor Christus, maar zijn met de eeuwen verbasterd geraakt.Ook in de muziek komt veel (nep-)latijn voor. Het bekendste zijn waarschijnlijk de themesong van Mister Bean (die vaak in de kerk wordt uitgevoerd) en het iets minder kerkelijk gewaardeerde Sadeness van Enigma.Hieronder een hele haffel (pop-)muziek met (nep-)latijn.

Extra info

De zanger uit de opname is Franciscus Geboers (1907 - 1993). De liedjes die hij kende leerde hij van zijn grootvader uit 1847, die als voorwerker bij de gemeente Asten werkte. Deze grootvader had de liederen geleerd van zijn vader, uit 1820, die koetsier was op de 'Keulse Kar', een traject voor openbaar vervoer per koets van Breda naar Keulen. 's Avonds na het werk zongen de koetsiers liederen in café's, allemaal 'De Keulse Kar' genaamd.Franciscus zelf werd pastoor en leraar Frans op het Seminarie in Sint Michielsgestel.• Het repertoire van Franciscus op de Liederenbank

Links: Franciscus Geboers, Rechts: Ate Doornbosch

In deze aflevering: De Sint Jan en de Schola Cantorum in Den Bosch, Jeroen Felix, Marjorie Lieben en Emma van Aalst, Verhaalhulplijn Theo Meder en liedhulplijn Martine de Bruin, Karin Koppelmans en Danielle Schepers van De Efteling. En natuurlijk alle argeloze bezoekers die ons wilden vertellen over hun sprookjes. Dank jullie wel!

#3. Hoort vrienden

We achterhalen een moordlied uit West-Groningen. De hoofdrolspeler blijkt een fascinerend figuur. Hoe leeft de regio met deze dubieuze erfenis? Ga naar afl 3 >>

#3. Hoort vrienden hoort een lied

Een moordlied uit West-Groningen. Wordt Lagelieder ineens een true crime podcast? Op zoek naar de herkomst van een ‘gruwelijk en grafisch’ liedje waarin maar liefst vier doden vallen.• Het originele lied en info op de Liederenbank

IJje Wijkstra

IJje Wijkstra blijft een ongrijpbaar figuur. Voor sommigen de incarnatie van de duivel, voor anderen een volksheld. IJje zelf is in zijn vele brieven en dagboeken ook ambigu over de reden achter zijn daad. Zodoende zijn er veel interpretaties, in de vorm van theaterstukken, proefschriften, liederen en zelfs een speelfilm.• IJje Wijkstra op Wikipedia
• Boek door Libbe Henstra
• Teken van het Beest, speelfilm door Pieter Verhoeff

En zonder cliffhanger geen true crime natuurlijk...
Aflevering 4

#4. Wat thans weer is geschied

Het drama met de dode veldwachters bleef en blijft flink doorzingen. Hoe is dit een lied geworden? En hoe leeft de regio met deze dubieuze erfenis?

Luister alle muziek terug die aan de wieg stond van het nummer uit deze afleveringen.

Het drama spreekt ook nu nog tot de verbeelding, al is men de namen van de veldwachters grotendeel vergeten, in tegenstelling tot die van Wijkstra.

Voor aflevering 3 & 4 hebben we vele oude processen verbaal, brieven, verslagen en rapporten doorgespit. Toen de aflevering al klaar was troffen we nog een brief uit 2007 in het dossier. Hier een fragment:"Het heeft me verbaasd dat IJje Wijkstra een legende is geworden terwijl nagenoeg niemand de namen kent van de vier veldwachters welke hij op brute wijze heeft doodgeschoten en daarna de keel van heeft doorgesneden.Ik ben zelf politieagent binnen oa de gemeente Grootegast. Dezelfde plaats waar de vier veldwachters hebben gewoond en gewerkt. Het is teleurstellend om te zien dat de vermoorde collega’s nagenoeg zijn vergeten. Tot nu toe, zijn er helaas nooit straten, pleinen of wegen naar hen vernoemd. De dader IJje Wijkstra heeft door de jaren heen alle aandacht opgeëist. Nog steeds wordt zijn naam genoemd en niet die van de vier collega’s..."Hun namen zijn Mient van der Molen, Albertus Meijer, Jan Werkman en Hielke Hoving.

Ondanks de bloederige uitkomst voelen sommigen ook sympathie voor IJje Wijkstra. Luister maar deze piratenhit.

IJje overleed in 1941 aan tbc, enkele dagen nadat hij was overgeplaatst naar krankzinnigengesticht De Grote Beek in Woensel langs Eindhoven. Net als andere overleden 'bewoners' kreeg zijn graf een anoniem paaltje, nummer 13 in het geval van Wijkstra. Maar tot onze grote verrassing had iemand IJje een eigen grafsteen gegeven... over doorzingen gesproken

In deze afleveringen: Maestro Henk Helmus, Niels Scholtens, verhaalhulplijn Theo Meder en liedhulplijn Martine de Bruin.
Hartelijk dank: RTV Zulte en Peter Hermse, Dick Maas, Gemeente Westerkwartier, Kom op Verhoal.

De stemmen in deze aflevering werden vertolkt door vertelcollectief Kom op Verhoal:IJje Wijkstra - Gezinus Lambers
Aaltje Wobbes - Henny van der Laan
Overige stemmen - Henk Wierenga & Eelke Solle• Zij spelen hun voorstelling IJje aans verteld op 9 sep., 29 en 30 okt.

#5. Santejee

We verdwalen in Noord-Drenthe, op zoek naar de slieder en de kierekarikee. Via kroegen en landweggetjes onderzoeken we de lol en zin van onzin. Ga naar afl 5 >>

#5. Santejee

We verdwalen in Noord-Drenthe, op zoek naar de slieder en de kierekarikee. Via kroegen en landweggetjes onderzoeken we de lol en zin van onzin.• Het originele lied, varianten en info op de Liederenbank

Onzinliedjes

Oude én nieuwe muziek staat bol van de gezongen onzin. Hieronder een kleine verzameling.

In deze aflevering: Etymologische hulplijn Vivien Waszink, natuurhulplijn Jelle Hoogenboom en onze liedhulplijn van het Meertens instituut: Martine de Bruin.Dank aan alle lieve mensen in Roden, Eelde, Yde en de Punt, en nog extra voor Graetia, Dik, Jannes en iedereen in Cafe Boelens, Boekhandel Daan Nijman, Joost van Pagée, Femke Torensma, Lieven Heeremans.

#6. Op het kerkhof onder de steen

Zombies en aanstekelijkheid: een echte tranentrekker leidt ons naar de Biesbosch. Hoe maak je van een slak een oorwurm? Ga naar afl 6 >>

#6. Op het kerkhof onder de steen

Een echte tranentrekker met een dode moeder leidt ons naar de Biesbosch en de virale geschiedenis van overlev(er)ing. Wat leren zombies en aanstekelijkheid ons over hoe we zèlf kunnen blijven doorzingen?• Het originele lied, varianten en info op de Liederenbank

Zombieslakken

Die arme Barnsteenslak. Tot willoze slaaf gemaakt door een Leucochloridium paradoxum-infectie klimt 'ie naar de hoogste tak. En met die pulserende voelsprieten wordt 'ie het hapje voor elke vogel. Missie geslaagd, want dat is juist het doel van deze wonderlijke uitwas van de evolutie.In de vogelcloaca voelt de zombieparasiet zich thuis, wordt uitgepoept en zoekt een slak om volgende vogels aan te trekken.Ja, de natuur biedt ruimte voor zombies. En dat gaat er feestelijk aan toe. Kijk maar.

Muziek en aanstekelijkheid

Catchyness en muziekcognitie: toen we eenmaal aan deze insteek begonnen was het einde zoek. Wat een heerlijke materie. Met de hoeveelheid mogelijkheden van alleen al deze aflevering kunnen we een seizoen vullen.• Meer publicaties, uitgebreide info en muziektestjes van Ashley Burgoyne en de Music Cognition Group

In deze aflevering: Zombiehulplijn Jan Doense, natuurhulplijn Jelle Hoogenboom, catchyness professor Ashley Burgoyne en onze liedhulplijnen van het Meertens instituut: Martine de Bruin en Theo Meder.Dank aan Niels Hendriksen, Sjaantje Jongmans, Ate Doornbosch, George Romero, Remco van de Kant en Costiaan Mesu. Opgedragen aan Frans en Ivonne.